Stowarzyszenie UKCHS uznaje za swego Założyciela Sługę Bożego ks. Franciszka Blachnickiego, którego projekt Statutu Unii Kapłanów Chrystusa Sługi z roku 1980 stanowi zasadniczo podstawę statutu z 2003 r. Stowarzyszenie chce stanowić odpowiedź na wezwanie zawarte w art. 8 soborowego Dekretu o posłudze i życiu kapłanów: „Należy także wysoko cenić i pilnie zalecać stowarzyszenia, które w oparciu o statuty uznane przez kompetentną władzę kościelną, dzięki zatwierdzonemu lepszemu i stosowniejszemu porządkowi życia i pomocy braterskiej pielęgnują świętość kapłanów w wykonywaniu posługi i w ten sposób zamierzają służyć całemu stanowi kapłańskiemu” (por. kan. 278 § 2 KPK).

Duchowość stowarzyszenia

1. Cechuje przede wszystkim chrystocentryzm dialogiczny, polegający na przeżywaniu swego życia chrześcijańskiego i powołania kapłańskiego jako bezpośredniej relacji ja – Ty do Osoby Jezusa Chrystusa, przychodzącego, aby dać Siebie i wezwać do spotkania i communio we wzajemnym dawaniu siebie. W centrum życia wewnętrznego kapłana znajduje się wiara polegająca na przyjmowaniu Jezusa dającego Siebie przez Słowo i Sakrament, przyjmowane ostatecznie przez miłość polegającą na posiadaniu siebie w bezinteresownym dawaniu siebie.
2. O ile powyższa postawa jest odwzorowaniem postawy Niepokalanej wobec Chrystusa, to wyraża się w niej rys maryjny. Kapłan jest nie tylko „alter Christus” reprezentujący Go wobec Kościoła, ale także „altera Maria” w swoim odniesieniu do Chrystusa.
3. Zjednoczenie z Jezusem Oblubieńcem, który jest Chrystusem Mesjaszem, czyli tym, który przyszedł, aby służyć i życie oddać dla wypełnienia planu i woli Ojca. Dążenie do zjednoczenia z Chrystusem Sługą w Jego pro-egzystencji czyli życiu dla Ojca i zbawienia ludzi, w posłuszeństwie aż do oddania tego życia na Krzyżu.
4. Z tym się łączy przeżywanie swojego powołania kapłańskiego, jako uczestnictwa w namaszczeniu Chrystusa Duchem Świętym dla dzieła ewangelizacji i wyzwolenia.
5. W tym wyraża się pneumatocentryzm duchowości pojęty jako dynamiczne skierowanie ku wszelkim dziełom wyzwalającej ewangelizacji w świecie współczesnym.
6. W przekonaniu, że misja Chrystusa Sługi znalazła swój moment szczytowy w Tajemnicy Paschalnej Męki, Śmierci i Zmartwychwstania, kapłani Stowarzyszenia starają się również Tajemnicę Paschalną umieścić w centrum swego życia i posługi, wyrazem czego będzie umiłowanie liturgii, zwłaszcza eucharystycznej i należyte jej wartościowanie jako szczytu, „do którego zmierza działalność Kościoła” i źródła „z którego wypływa cała jego moc”.
7. Chrystocentryzm duchowości łączy się z teocentryzmem, wyrażającym się w skierowaniu całego życia i posługi ku Ojcu przez Syna w Duchu Świętym, w realizacji Jego wielkiego i wszystko obejmującego planu zbawienia. Jest to dla kapłanów stałe źródło radości, wewnętrznego pokoju i niesłabnącej gorliwości apostolskiej.
8. Trynitarna wizja posługi i życia kapłańskiego prowadzi dalej do eklezjocentryzmu. Kościół widziany w duchu Vaticanum II na tle całej ekonomii zbawczej jako jej wypełnienie, polegające na zrealizowaniu communio – koinonii międzyludzkiej będącej następstwem koinonii z Ojcem przez Syna w Duchu Świętym – jest umiłowaniem całego życia kapłańskiego. Wynikiem tego jest potrójna posługa, wyrażająca się w pojęciach: martyria, leiturgia, diakonia, której wynikiem jest wzrastanie koinonii w konkretnej wspólnocie lokalnej.
9. Swoją najgłębszą identyfikację z tajemnicą Kościoła znajdują kapłani Stowarzyszenia w starochrześcijańskiej idei Ecclesia Mater w jej powiązaniu z maryjną ideą Mater Ecclesiae. Pierwsza ujmuje i wyraża tajemnicę Kościoła w obrazie Niewiasty, która jest zarazem Oblubienicą i Matką. Tak właśnie Kościół – będąc Oblubienicą Chrystusa przez to, że w poszczególnych swoich członkach jest oddany Chrystusowi w Duchu Świętym przez wiarę i miłość – staje się tym samym życiodajny, macierzyński i płodny – Ecclesia Mater. Źródłem jego macierzyńskiej płodności jest jego zjednoczenie z Chrystusem. Takie jest bowiem prawo miłości oblubieńczej: o ile łączy ona osoby we wzajemnym, bezinteresownym oddaniu się – musi ona być życiodajna i płodna.
10. Maryja – Dziewica i Matka – ukazuje się tutaj jako typ Kościoła-Matki. Przez Swoje oddanie się Chrystusowi zwłaszcza pod Krzyżem – stała się Ona macierzyńskim principium Kościoła i zarazem jego typem! Podobnie kapłan w swoim oddaniu się Chrystusowi na wzór Maryi widzi najgłębsze źródło owocności swojej posługi kapłańskiej. Tutaj także znajduje on najgłębszą motywację i ukochanie swojego celibatu kapłańskiego.
11. Duchowość wyrażona jest w znaku – symbolu ΦΩΣ-ZΩH (Światło–Życie). Mówi ona, że poznanie rzeczywistości Bożej, symbolizowanej przez światło, może się dokonać tylko przez odruch poddawania wymaganiom światła swojego życia, w myśl słów Pana „Kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemnościach, lecz będzie miał światło życia” (J 8, 12). Konsekwentne trzymanie się tej zasady jedności światła i życia wyzwala od pragmatyzmu w sposobie myślenia i działania, prowadzi do czynienia słowa Bożego słowem życia i jest wprost zasadą wzrostu nowego człowieka w nas. Prowadzi do zachowania w życiu ewangelicznej hierarchii wartości, co stanowi istotę ewangelicznego ubóstwa.
12. Duchowość cechuje umiłowanie tej jedności, o którą modlił się Chrystus w Swojej modlitwie arcykapłańskiej (J 17, 20-26). Dążąc do tej jedności w wymiarze ogólnoludzkim przez ewangelizację, w wymiarze ogólnochrześcijańskim przez uczestnictwo w poczynaniach ekumenicznych, w wymiarze ogólnokościelnym przez skupienie wszystkich i wszystkiego wokół widzialnego znaku jedności, jakim są Papież i Biskupi, wreszcie w wymiarze charyzmatycznym pomiędzy ruchami odnowy i w samym Ruchu Światło–Życie, przez odkrywanie w różnorodności darów tego samego Ducha (por. 1 Kor 12, 4) – kapłani Stowarzyszenia pielęgnują, jako drogę prowadzącą do tej jedności, ducha ewangelicznego posłuszeństwa, rezygnując z własnych planów i ambicji na rzecz jednego planu i jednej woli Ojca oraz ducha bezinteresownej miłości, agape, która „nie szuka swego” i „wszystko znosi” w gotowości przebaczania (por. 1 Kor 13).